Efektem Konkursu Debiutów Reżyserskich są nowe odkrycia: świetne filmy, które pomimo dużej wartości artystycznej z trudem dotarłyby do szerszego obiegu oraz znakomici twórcy, których nowe przedsięwzięcia zaskakują nie tylko przyznających nagrody członków Jury, ale i widzów na całym świecie.

Konkurs jest pod patronatem Stowarzyszenia Filmowców Polskich.

********** 

200 METRÓW

Ludzie uwielbiają stawiać mury, zarówno te mentalne, oddzielające ich od odpowiedzialności za czyny swoje i swoich rodaków, jak i te fizyczne, odgradzające ich od realnego bądź pozornego zagrożenia. Jednym z najbardziej znanych murów jest ten oddzielający Izrael od palestyńskiego Zachodniego Brzegu. Dla budowlańca Mustafy przekraczanie go w jednym z licznych punktów kontrolnych to codzienność. Mężczyzna mieszka z matką tuż przy palestyńskiej stronie muru, ale jego żona i dzieci rezydują w Izraelu. W linii prostej dzieli ich zaledwie dwieście metrów, jednak żyją w dwóch diametralnie innych światach. Mustafa mógłby mieszkać z nimi, lecz uważa się za człowieka z zasadami i czuje, że uznałby wówczas legalność haniebnego muru. Choć jego żonie coraz bardziej dokucza permanentny brak męża, układ sprawdza się raczej dobrze. Do momentu, gdy tuż przed weekendem okazuje się, że przepustka Mustafy wygasła, a on dowiaduje się od żony, że jego synek leży w szpitalu. Ryzykując wszystko, co jak dotąd osiągnął, Mustafa zwraca się o pomoc do człowieka, który zajmuje się nielegalnym przewozem na drugą stronę.

Tytuł oryginalny: 200 Meters

Reżyseria: Ameen Nayfeh

Zdjęcia: Elin Kirschfink

Produkcja: MeMo Films, Odeh Films

Kraj i rok: Palestyna, Jordania, Katar, Włochy, Szwecja, 2020

GOODBYE SOVIET UNION

Druga połowa lat 80. XX wieku. Mimo wszelkich buńczucznych zapewnień Związek Radziecki wyraźnie dogorywa. Nie zmienia to faktu, że mało kto jest potrafi wyobrazić sobie emocjonalny, społeczny oraz polityczny chaos, jaki zapanuje w latach 90. w oswobodzonych z dyktatorskiego ucisku post-sowieckich republikach. Sprawa jest poważna, jednak młody Johannes ma na głowie wiele innych zmartwień. Urodzony przedwcześnie przez niegotową na macierzyństwo matkę, bez jakiegokolwiek ojca w zasięgu wzroku, chłopak wychowuje się najpierw w zamkniętym mieście Leningrad 3, w którym wydobywa się po cichu materiały radioaktywne, a potem przenosi się do dojrzewającego stopniowo do zbliżającej się niepodległości Talina. Wolność bywa jednak złudna i zabarwiona zarówno słodyczą, jak i goryczą, świadomością, że pewne karty przeszłości zostały na zawsze zamknięte. Johannes zaznaje pierwszych przyjaźni i miłości w świecie pierwszych styczności z egzotycznymi bananami i zachodnią technologią. I stara się przy tym nieźle bawić.

Tytuł oryginalny: Hüvasti, NSVL

Reżyseria: Lauri Randla

Zdjęcia: Elen Lotman

Produkcja: Exitfilm

Kraj i rok: Estonia, 2020

KILL PINOCHET

Pewnego wrześniowego dnia 1986 roku grupa młodych Chilijczyków przeprowadza zamach na generała Augusto Pinocheta, bezwzględnego i krwawego dyktatora, który przejąwszy w połowie lat 70. władzę w wyniku wojskowego puczu, spędził ostatnią dekadę na zamienianiu ich kraju w istne piekło na Ziemi. Trwające za jego prezydentury rządy twardej ręki doprowadziły miliony ludzi na skraj załamania nerwowego – lub do śmierci. Wśród porywających się na teoretycznie niemożliwe buntowników dobrze sytuowana, mająca wiele do stracenia psycholożka Tamara, niegodzący się na życie w tak ograniczonym świecie nauczyciel wychowania fizycznego Ramiro i wywodzący się z dzielnicy biedy fan piłki nożnej Sasha. Film ukazuje zarówno wydarzenia, które przywiodły rebeliantów do podjęcia desperackiej próby wyeliminowania dobrze chronionej głowy państwa, jak i to, co stało się z nimi po zamachu – oraz jak ta skrajnie militarna chęć obalenia brutalnego reżimu wpłynęła na dalsze losy Chile oraz innych buntowników.

Tytuł oryginalny: Matar a Pinochet

Reżyseria: Juan Ignacio Sabatini

Zdjęcia: Enrique Stindt

Produkcja: Villano

Kraj i rok: Chile, 2020

NAJMRO. KOCHA, KRADNIE, SZANUJE

Czasy Polskiej Republiki Ludowej cechowała szarość i żmudność życia w kraju, w którym każdy czuł się jak w więzieniu, na sklepowych półkach wiecznie brakowało asortymentu, a docierające z mitycznego Zachodu produkcje kinowe i telewizyjne – przynajmniej te, które docierały na duże i szklane ekrany nad Wisłą – pozwalały zapomnieć o rzeczywistości ledwie na chwilę. A gdyby tak zmienić optykę i opowiedzieć o tamtych smutkach i traumach z perspektywy człowieka, który zupełnie nie przejmował się otaczającymi go ograniczeniami? Mężczyzny, który kradł, oszukiwał i nagminnie pokazywał władzy środkowy palec, nie uciekając się jednocześnie do przemocy i zachowując szacunek dla ludzkiego życia? Faceta żyjącego na pokaz, lubiącego dobrze się pobawić i potrafiącego nawiać milicji zarówno z więzienia, jak i sali sądowej? Oto Zdzisław Najmrodzki, król złodziei, mistrz ucieczek, wąsaty Robin Hood prosto z siermiężnego PRLu, którego ekscesy przeszły do historii. A to jego (w dużej mierze) prawdziwa historia.

Tytuł angielski: The Getaway King

Reżyseria: Mateusz Rakowicz

Zdjęcia: Jacek Podgórski

Produkcja: TFP

Polski dystrybutor: Dystrybucja Mówi Serwis

Kraj i rok: Polska, 2021

POMIĘDZY

Nowy Jork, lata 20. XX wieku, czasy prohibicji, rosnącej emancypacji kobiet i powiększającej się z każdym rokiem klasowych i rasowych przepaści. Mieszkająca w Harlemie Irene zdaje się mieć wszystko, czego kiedykolwiek pragnęła – ukochane dzieci, męża, który ją ceni, życiowy cel w postaci działań na rzecz lokalnej społeczności. Nie czuje się komfortowo w towarzystwie białych, gdyż czuje w ich spojrzeniach piętno osoby gorszej. Przez lata stara stara się jednak żyć tak, jakby nie musiała tym się przejmować, aż do czasu, gdy Irene zupełnym przypadkiem spotyka dawną przyjaciółkę, Clare. Kobieta nie tylko wyrzekła się własnych korzeni, ale też dzięki wizerunkowym sztuczkom i ufarbowanym na blond włosom podaje się od lat za białą kobietę i ułożyła sobie życie u boku męża-rasisty, który ma nigdy nie poznać prawdy o tożsamości żony. Dla Irene jest to szok, ale obserwując żywiołowość i radość życia Clare, zaczyna zastanawiać się, czy nie byłaby w jakiś sposób pełniejsza i szczęśliwsza, gdyby też zdobyła się na takie kłamstwo.

Tytuł oryginalny: Passing

Reżyseria: Rebecca Hall

Zdjęcia: Eduard Grau

Produkcja: Flat Five Productions, Forest Whitaker's Significant Productions, Picture Films

Kraj i rok: USA, 2021

RIVAL

Życie nie rozpieszcza dziewięcioletniego Romana. Mieszka z babcią w małej ukraińskiej wiosce bez większych perspektyw. Przyjaciół za bardzo nie ma, ojca nie zna, a matka wyjechała dwa lata wcześniej, żeby pracować na czarno w Niemczech. Gdy babcia niespodziewanie umiera, chłopak postanawia postawić wszystko na jedno kartę – wyrusza w nieznane, by pojednać się z mamą i rozpocząć nowe życie w bogatej i przyszłościowej Europie Zachodniej. Na miejscu przeżywa jednak szok – jego mama, Oksana, będąc wciąż nielegalną emigrantką, żyje szczęśliwie z wdowcem po starszej kobiecie, którą się opiekowała. Doświadczony przez życie Gert wydaje się dobrym człowiekiem i próbuje zdobyć zaufanie chłopaka, jednak Roman traktuje go jak rywala o względy matki. Animozje pogłębiają się, gdy stary Niemiec zakazuje mu wychodzić z domu, w obawie że nielegalny stan jego konkubiny wyjdzie na jaw. Wszystko przestaje mieć znaczenie, gdy Oksana podupada na zdrowiu i trafia do szpitala. Czy Roman i Gert będą w stanie przełamać własne opory i zbliżyć się do siebie?

Tytuł oryginalny: Rivale

Reżyseria: Marcus Lenz

Zdjęcia: Frank Amann

Produkcja: BelkaStrelka, Hanfgarn & Ufer Film und TV Produktion

Kraj i rok: Niemcy, Ukraina, 2020

SĄSIEDZI

Początek lat 80. XX wieku. W małej wiosce położonej na granicy syryjsko-tureckiej życie toczy się normalnym, wielokulturowym rytmem. Sąsiad sąsiada może nie lubić, lecz nie oznacza to, że nie może go szanować. Podczas gdy otaczający świat radykalizuje się coraz bardziej, mieszkańcy wioski starają się egzystować w pokoju, ponad narzucanymi arbitralnie religijnymi i ideologicznymi podziałami. Udaje się to zwłaszcza dzieciakom, których naiwność i nieskrępowana wyobraźnia stanowią najlepszy oręż przeciwko nachalnemu nacjonalizmowi czy toksycznemu patriarchatowi. Bo skąd niby sześciolatek ma wiedzieć, kim są syjoniści i jacy imperialiści spiskują za kulisami, by zniszczyć jego rasę? Czy to jakieś nieludzkie stwory grasujące gdzieś w oddali? Jak je pokonać? W końcu to, że rozpoczęła się wojskowa mobilizacja, by zniszczyć Żydów nie oznacza, że nie można bawić się z nimi w policjantów i złodziei! Dzieciaki w końcu dorosną i przestaną opierać się indoktrynacji dorosłych, ale na razie mają jeszcze trochę spokoju.

Tytuł oryginalny: Nachbarn

Tytuł angielski: Neighbours

Reżyseria: Mano Khalil

Zdjęcia: Stéphane Kuthy

Produkcja: Frame Film

Kraj i rok: Szwajcaria, Kurdystan, 2021

TED K

Ted Kaczynski był młodym geniuszem wykazującym niezwykłe zdolności matematyczne. Zaczął studia na Harvardzie w wieku zaledwie 16 lat, a później wielokrotnie udowadniał swój potencjał. Życie tak się jednak ułożyło, że Kaczynski został zapamiętany nie przez swój niewątpliwy talent do cyfr, liczb i równań, ale jako terrorysta Unabomber. W pewnym momencie znajdował się na szczycie listy najbardziej poszukiwanych przez FBI amerykańskich przestępców. W ramach sprzeciwu wobec ludzkiej działalności wyniszczającej świat natury, a także rosnącego uzależnienia człowieka od bezosobowej technologii, Kaczynski tworzył bomby i wysyłał je w małych paczkach do różnych ludzi. Na ekranie obserwujemy, jak błyskotliwy matematyk odsuwa się z czasem od społeczeństwa i zamienia w zarośniętego człowieka gór zafiksowanego na dźwięczącej mu w uszach misji. Film nie próbuje ani go usprawiedliwiać, ani w pełni zrozumieć, przedstawia po prostu szereg wydarzeń, które prawdopodobnie ukształtowały Kaczynskiego w psychopatę, a ocenę pozostawia widzowi.

Reżyseria: Tony Stone

Zdjęcia: Nathan Corbin

Produkcja: Heathen Films, Hideout Pictures, In Your Face Entertainment

Kraj i rok: USA, 2021

TITANE

Ta historia nie mogłaby wydarzyć się naprawdę. Dziewczynka imieniem Alexia jest ofiarą wypadku samochodowego, w wyniku którego w jej głowę zostaje wszczepiona tytanowa płytka. Lata później dorosła już dziewczyna rozpala do czerwoności toksycznych facetów podziwiających jej wijące się na pięknych samochodach półnagie ciało. Coś jest z nią nie tak – jej wewnętrzne pęknięcie popycha ją do prowadzenia ryzykownych gier z mężczyznami i maszynami, które prowadzą tylko i wyłącznie do orgii przemocy. W pewnej chwili posuwa się za daleko w swych dążeniach, żeby przekroczyć wszystkie granice i znaleźć za nimi prawdziwą siebie. Musi uciekać do innego świata, by spróbować zbudować tam samą siebie od nowa. Szpecąca Alexię tytanowa płytka pomaga jej w metamorfozie – dziewczyna zaczyna podszywać się pod zaginionego lata wcześniej syna kapitana lokalnej straży pożarnej. To układ, który pasuje im obojgu – ona ma dom, podstawę do nowej autokreacji, on zaś złudzenie, że odzyskał utraconą dawno temu cząstkę siebie. Czy ta dwójka złamanych ludzi będzie w stanie wzajemnie się uszczęśliwić?

Reżyseria: Julia Ducournau

Zdjęcia: Ruben Impens

Produkcja: Kazak Productions

Polski dystrybutor: Stowarzyszenie Nowe Horyzonty

Kraj i rok: Francja, Belgia, 2021

WIELKA WOLNOŚĆ

Jest rok 1945. Hans jakimś cudem przetrwał nazistowski obóz koncentracyjny, nie tracąc radości z życia, jednak władze nowopowstałej Republiki Federalnej Niemiec nie zamierzają tolerować jego i podobnych mu ludzi. Hans jest homoseksualistą, a obowiązujący również w III Rzeszy paragraf 175 niemieckiego kodeksu karnego stanowi, że osoby odmiennej orientacji seksualnej winny trafiać do więzienia. W wyniku tego Hans przez kolejne dekady zostaje raz za razem zniewolony. W więzieniu spotyka on Viktora, homofoba odsiadującego wyrok za morderstwo. Z każdym kolejnym wyrokiem, jego relacje z Viktorem ulegają zmianom – od początkowej niechęci do braterskiej więzi. Po niemal ćwierci wieku odzyskiwania i tracenia przez Hansa wolności, władze RFN postanawiają haniebny przepis zluzować, żeby traktować homoseksualistów jako… cóż,ludzi o przynajmniej teoretycznie takich samych prawach. Czy Hans będzie w stanie przetrwać w nowej rzeczywistości, w której nie musi teoretycznie oglądać się ciągle za siebie?

Reżyseria: Sebastian Meise

Zdjęcia: Crystel Fournier

Produkcja: FreibeuterFilm, Rohfilm

Polski dystrybutor: Tongariro Releasing

Kraj i rok: Austria, Niemcy, 2021

PATRONAT HONOROWY PREZYDENTA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ ANDRZEJA DUDY

WSPÓŁFINANSOWANIE: MINISTER KULTURY, DZIEDZICTWA NARODOWEGO I SPORTU, MIASTO TORUŃ ORAZ WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO-POMORSKIE