Adaptacja powieści na scenariusz nie była łatwa. Literacki pierwowzór nie jest obszerny, nie ma wielu dialogów, choć prezentuje wartką akcję i kilka planów czasowych. We wspomnieniach bohaterów cofamy się do powstania listopadowego, poznajemy powstanie styczniowe, jego konsekwencje, zabieranie majątków i zsyłkę oraz życie bohaterów u schyłku XIX wieku. Tworząc scenariusz serialu zdecydowaliśmy nie pokazywać wcześniejszych wydarzeń w jednym ciągu. Posłużyliśmy się stosunkowo krótkimi retrospekcjami, by ukazać widzom tło historyczne, ale skupiliśmy się na akcji, która dzieje się pod koniec XIX wieku – zdradza Ilona Łepkowska, pod której opieką artystyczną powstawał scenariusz serialu.

W siedmiu odcinkach serialu o miłości, honorze i rodzinie splatają się losy zaściankowo-dworskiej społeczności, której życie odmieniło powstanie styczniowe. Żądanie umierającego ojca nakłada na młodego Marka Czertwana nowy obowiązek – ma zająć się dodatkowo majątkiem ziemskim Poświcie, pozostawionym przez zaginionego przyjaciela ojca, powstańca - magnata Kazimierza Orwida. W jaki sposób Marek, zmuszony do opieki nad posiadłością w Poświciu, poradzi sobie w nowej sytuacji? Czy podda się urokowi Ireny, prawowitej spadkobierczyni dworku? Ideały bohaterów zostają wystawione na ciężką próbę, a ich pragnienia stają w konflikcie z powinnościami nałożonymi przez rodzinę. Na szczęście nad wszystkim kojący cień roztacza tytułowy Dewajtis, prastary dąb, który staje się dla bohaterów swoistą ucieczką od trudów życia i majestatycznym symbolem międzypokoleniowej wspólnoty.
Magię XIX-wiecznej Żmudzi i klimat zamierzchłych czasów będzie można poczuć dzięki zdjęciom na terenie przepięknego Suwalskiego Parku Krajobrazowego, Muzeum Wsi Radomskiej, Skansenu Kurpiowskiego w Nowogrodzie, Pałacu Glinków w Szczawinie oraz Parku Etnograficznego w Tokarni.

W serialu grają doświadczeni aktorzy, jak Mirosław Baka, Małgorzata Pieczyńska, Maria Pakulnis, Tomasz Sapryk, ale główne role należą do młodych – Michaliny Olszańskiej i Karola Dziuby. Zarówno epoka,
ale też kostiumy i dekoracje narzucają sztywne ramy narracji. Aktorzy muszą posługiwać się odpowiednim językiem, przyjmować dostojne pozy. Nie ogranicza to reżysera, choć wymaga więcej pracy z konsultantami historycznymi, czy np. specjalistą od spraw wiary. W całej opowieści cofamy się o wiele lat, wspominamy czasy powstania listopadowego, ale akcja rozgrywa się po powstaniu styczniowym pod koniec XIX wieku. To jest dla mnie nowe doświadczenie, ale dużo się uczę i mam nadzieję, że z pożytkiem dla widzów – mówi Filip Zylber, reżyser serialu.

Syn Pawła Czertwana, właściciela majątku Skomonty i pochodzącej z niższej sfery Marii Wojdat. Matka Marka nigdy nie czuła się dobrze w nowym, bogatszym domu, przy mężu, który pracował całymi dniami. Syn był jej jedyną radością. Niestety, Maria zmarła, gdy Marek miał 8 lat.

Życie nieustająco rzuca Markowi kłody pod nogi. Bierze problemy na swoje barki i brnie dalej. To opowieść o danym słowie i obietnicy, które więcej dla niego znaczą niż prawo – mówi Karol Dziuba, serialowy Marek.
Wychowany przez ojca w poczuciu obowiązku i kulcie pracy, składa mu na łożu śmierci obietnicę dbania o majątek Poświcie należący do jego przyjaciela, zesłanego na Syberię, Kazimierza Orwida. Marek odziedziczył po ojcu uczciwość, wierność zasadom, dotrzymywanie słowa. Związany jest blisko z przyrodą, w szczególności z rzeką Dubissą i wielkim, starym dębem o nazwie Dewajtis, któremu powierza swoje sekrety. Jest pragmatyczny, ale łaknie uczucia, ciepła, bliskości, choć nie potrafi tego okazać, nawet gdy ma blisko osobę, która go kocha.
Pojawienie się Ireny przewraca Marka życie do góry nogami. Jest człowiekiem trudno dostępnym, ma problem z dostępem nawet do swoich emocji, a los stawia mu na drodze kobietę z innej kultury, z innego świata. Zderzenie będzie więc ogromne! – dodaje aktor.

Irena Orwid wychowała się w Ameryce i jest zdecydowanie inna niż żmudzkie panny z rodzinnych stron Marka. Powieść jest obyczajowa, ale jest w niej wiele miłości, dlatego możemy z pewnością nazwać ją romansem – twierdzi Michalina Olszańska.

Ojciec Ireny, Kazimierz Orwid został zesłany na Syberię za udział w powstaniu styczniowym. Jego narzeczona zdecydowała się dzielić zesłanie razem z nim. Udało im się uciec z niewoli i przez Alaskę dotarli do USA, gdzie Kazimierz pracował jak zwykły robotnik na plantacji bawełny i odkładał pieniądze na powrót do domu. To marzenie nie zostało zrealizowane – matka i ojciec Ireny zostali zamordowani.
Dziewczynką zaopiekowała się dość zamożna rodzina Marwitzów.
Gdy Irena dorosła, dowiedziała się od swoich opiekunów, skąd pochodzi i że w ojczyźnie czeka na nią majątek. Postanawia więc pojechać do Polski, na Żmudź. Irena zakochuje się w polskiej przyrodzie i zaczyna z pasją zajmować się odziedziczonym po ojcu majątkiem Poświcie.
Prostolinijna, otwarta, odważna. O swoich uczuciach mówi jasno i bez skrępowania. Jest inna od większości młodych Polek, ona nie zastanawia się, co wypada, a co nie.

Przed rozpoczęciem realizacji zdjęć do filmu nigdy nie czytam powieści, która jest podstawą scenariusza. Materiałem źródłowym dla moich ról jest zawsze scenariusz, a literacki pierwowzór może raczej powodować chaos w mojej głowie. Sięgam po lekturę książek, ale już po zdjęciach do ich ekranizacji – dodaje odtwórczyni roli Ireny.

Paweł Czertwan – Mirosław Baka (jako młody Paweł – Stefan Pawłowski)
Właściciel Skomontów, mąż Olgi, ojciec Marka, Witolda i Hanki. Szlachetny – obietnica, honor, obowiązek to są dla niego wartości, którym hołduje. Ranny w powstaniu listopadowym, pracował ponad siły by zadbać o potrzeby swojej rodziny, ale dbał też o majątek Poświcie swoich przyjaciół Orwidów.

Olga Czertwan – Małgorzata Pieczyńska
Druga żona Pawła Czertwana, matka Witolda i Hanki. Macocha Marka. Fałszywa, pozerka z pretensjami. Jej ulubieńcem jest Witold, którego darzy bezwarunkową miłością.
Czertwanowa, to z pewnością postać bardzo wielobarwna, jak wiele dzisiejszych kobiet. Czytałam książkę Rodziewiczówny i słuchałam nawet audiobooka, żeby rozsmakować się w dawnym świecie, obrazach, opisach i postaciach. W powieści są „narysowane grubą kreską”, nawet jeśli są delikatne, zawsze ukazane bardzo wyraziście. Lubię mieć przygotowanie historyczne do roli, wiedzieć jak wyglądała epoka, czym było powstanie styczniowe i związana z nim żałoba, jaki stosunek mają do niej postacie. To też ogromna szansa dla aktora poznać epokę historyczną, którą bez pracy nad rolą, nie zainteresowałby się. Ten zawód daje tę szansę, wzbogaca i pogłębia rozwój – mówi Małgorzata Pieczyńska.

Witold Czertwan - Jan Hrynkiewicz
Syn Pawła Czertwana i jego drugiej żony, Olgi. Teoretycznie studiuje w Rydze, w praktyce nikt nie wie, jak to wygląda. Utracjusz, leń, oczko w głowie matki. Kocha szastanie pieniędzmi, głównie cudzymi, potrafi wydać fortunę na konia lub psa. W przeciwieństwie do Marka jest nielojalny i nieuczciwy, nie dba o interesy rodziny.
Witold Czertwan przy pierwszym spotkaniu może nie budzić sympatii, ale jako aktor staram się go zrozumieć, nie postrzegać „zero-jedynkowo”. Z perspektywy widza, który siedzi na kanapie, motywy jego działania mogą wydać się infantylne, głupie czy nierozsądne. Dla mnie kluczem do tej roli jest relacja bohatera z nieobecnym ojcem, który faworyzuje swojego pierwszego syna. Witold próbuje się w trudnej rzeczywistości odnaleźć, udowodnić swoją wartość, ale robi to nieudolnie. Już na samym początku doświadcza on ze strony ojca porzucenia. Hazard, przegrywane pieniądze, nietrafione inwestycje będą próbami odnalezienia się w rzeczywistości w niezbyt udany sposób – tak o swojej postaci mówi Jan Hrynkiewicz

Hanna Czertwan - Anna Bielawska
Najmłodsze dziecko Pawła Czertwana i jego drugiej żony, Olgi. Bardzo bliska Markowi – wzajemnie się wspierają. Typ młodej emancypantki, jej największym marzeniem jest studiowanie w Paryżu. Uczyła się w domu, maturę zdała eksternistycznie. Wyjście za mąż zdecydowanie nie jest jej priorytetem – małżeństwo musi ustąpić pierwszeństwa nauce. Spontaniczna i żywiołowa.
Bardzo się cieszę, bo to moja pierwsza rola kostiumowa. Na początku czułam się dziwnie, kiedy przymierzałam stroje, w których miałam zagrać. Z czasem jednak kostium sprawił, że zaczęłam się inaczej poruszać, a nawet mówić. To pomaga oddać klimat epoki i jakość etykiety, która obowiązywała przed laty – opowiada Anna Bielawska.

Clarke Marwwitz - Jakub Gąsowski
Towarzysz Ireny Orwid w jej podróży do Polski. Amerykanin, syn rodziny przedsiębiorcy z Drake City, która przygarnęła małą Irenkę po tragicznej śmierci rodziców. Od zawsze wspiera Irenę. Mimo, że odziedziczy przędzalnię i inne interesy ojca, to decyduje się zostać w Polsce, gdzie znajduje swoją miłość.
O roli kostiumowej Jakub Gąsowski mówi –
Akcja powieści i jej filmowej adaptacji dzieje się przed ponad stu laty, dlatego aktorzy występują w historycznych kostiumach. W rolach teatralnych i filmowych to bardzo pomaga. W marynarce czy gorsecie chodzimy i zachowujemy się przecież inaczej, niż na przykład w dresie. Oczywiście, kiedy, tak jak teraz, w lecie jest 30 stopni, zdjęcia bywają męczące. Ale czego nie robi się dla sztuki!

Piotr Wojnat - WSojciech Skibiński
Brat matki Marka, ma niewielki majątek w Saudwilach. Chce wydać za Marka Czertwana swoją podopieczną. Kiedy dowiaduje się, że ten odziedziczy tylko niewielki, zaniedbany majątek, który w wianie wniosła jego zmarła matka, zmienia zdanie.

MArta Wojnat - Anna Szczepaniak
Wychowanica Piotra Wojnata. Kocha ze wzajemnością Marka Czertwana, liczy na rychły ślub jednak na drodze do szczęścia staje im obietnica złożona przez Marka na łożu śmierci ojca.

Łukasz Gral - Dawid Dziarkowski
Od lat kocha się w Marcie Wojnat, która z kolei serce oddała Markowi Czertwanowi. To właśnie Łukasz zostaje wskazany przez Wojnata na męża Marty. Niestety młodzi nie znajdują szczęścia.

Aneta Czertwan - Maria Pakulnis
Siostra Pawła Czertwana, stara panna, rezydentka w Skomontach, potem – w Saudwilach u Marka. Zielarka, pszczelarka, trochę znachorka. Mądra, wrażliwa, darzy Marka niemal matczyną miłością, jest dla niego dużym wsparciem. Razem z Rymko Ragisem są przy młodym Czertwanie w ciężkich chwilach.

Janiszewska - Grażyna Barszczewska
Niedowidząca wdowa, mieszka z wnuczką Jadwisią, panną na wydaniu. Za wszelką cenę chce ją zeswatać z Markiem.

Rymko Ragis
W powstaniu styczniowym stracił nogę. Rezydent w Skomontach, u swojego przyjaciela Pawła Czertwana. Po śmierci Pawła zostaje wyrzucony ze Skomontów i zamieszkuje w Saudwilach u chrześniaka. Ma swoją menażerię – psy, gadającego szpaka, kruka, jeża, lisa i wilka. Znawca legend, który umie rzucać uroki.
W naszej literaturze istnieje pojęcie „starego wiarusa”. Jest nim mój bohater. To stary żołnierz, który jest już nieczynny, ale w jego sercu nadal są starzy kompani i Polska, której nie ma. Jest przyjacielem ojca i ojcem chrzestnym głównego bohatera, którym opiekuje się od dziecka i doradza, kiedy już jest dorosły. Rymko kocha też zwierzęta. Psy, kruki, wilki lgną do niego – zdradza Tomasz Sapryk

Gerasimow Marek Bukowski
Rosjanin, z którym Witold wchodzi w nieczyste interesy. Bez skrupułów i sumienia – pieniądz jest dla niego największą wartością.
Gerasimow to zły człowiek i spotyka go kara, za to, co zrobił dobrym ludziom. Doczekałem się roli prawdziwego drania i bardzo cieszy mnie, że serial reżyseruje Filip Zylber. Miałem okazję zagrać główną rolę w jego debiucie fabularnym i dalej, co kilka lat Filip zaprasza mnie do realizacji swoich kolejnych filmów.
To wyrazista postać dla całej fabuły. To typ, nieprzewidywalny, groźny i niebezpieczny, dlatego zależało nam, żeby narysować go „mocną kreską... Mimo tego, że Gerasimow to postać wyrazista, jednoznacznie zła, mieszająca w życiu innych bohaterów, próbowaliśmy z reżyserem nieco ją oswoić – mówi Marek Bukowski.

Obsada
Karol Dziuba (Marek Czertwan),
Michalina Olszańska (Irena Orwid),
Mirosław Baka (Paweł Czertwan),
Stefan Pawłowski (młody Paweł Czertwan),
Małgorzata Pieczyńska (Olga Czertwanowa),
Jan Hrynkiewicz (Witold Czertwan),
Anna Bielawska (Hanna Czertwan),
Jakub Gąsowski (Clyde Marwitz),
Maria Pakulnis (Aneta Czertwan),
Tomasz Sapryk (Rymko Ragis),
Marek Bukowski (Gerasimow),
Grażyna Barszczewska (Janiszewska),
Ada Szczepaniak (Marta Wojnat),
Dawid Dziarkowski (Łukasz Gral),
Wojciech Skibiński (Piotr Wojnat),
Janusz Rafał Nowicki (Filemon),
Jakub Guszkowski (Grenis),
Wacław Warchoł (Kazimierz Orwid),
Aleksander Machalica (Ksiądz Nerpalis),
Elżbieta Trzaskoś (Julka),
Michał Chorosiński (Ekonom),
Marta Mazurek (Jadwisia),
Katarzyna Zarychta (Justka)
i inni.

Twórcy
Reżyseria – Filip Zylber
Scenariusz – Ariadna Lewańska, Monika Franczak, Paweł Jurek
Opieka artystyczna – Ilony Łepkowskiej
Zdjęcia – Piotr Śliskowski
Scenografia – Jacek Mocny
Kostiumy – Elżbieta Radke
Muzyka – Antoni Wojnar
Producent – Telewizja Polska
Producent wykonawczy – Endemol Shine Polska