Filmem otwierającym tegoroczny festiwal był najnowszy obraz Damiana Kocura ‘Pod wulkanem’. To wzruszająca opowieść o młodej ukraińskiej rodzinie, której życie z dnia na dzień przewraca się do góry nogami. Rosyjska napaść na Ukrainę uniemożliwia Kowalenkom powrót z wakacji na Teneryfie. W jednej chwili ich status się zmienia – już nie są turystami, lecz uchodźcami. Reżyser zręcznie analizuje emocjonalny stan poszczególnych członków rodziny w kontekście nieprzewidzianych zdarzeń. Poczucie zagubienia i reakcję na horror wojny pokazuje oczami 16-letniej Sofii. Odtwórczyni roli nastolatki Sofia Berezovska, została nagrodzona na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Premiera filmu odbyła się podczas Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Toronto w ubiegłym roku. Obraz pokazany był również podczas ubiegłorocznej edycji BFI Festiwalu Filmowego w Londynie. Po czwartkowej projekcji w Londynie Damian Kocur spotkał się z publicznością. 

Święto polskiego filmu na Wyspach Brytyjskich zamknie pod koniec kwietnia pokaz surrealistycznego dzieła Wojciecha Hasa z 1973 roku ‘Sanatorium pod klepsydrą’. Obraz śledzi podróż Józefa (Jan Nowicki) do przeszłości. W sanatorium spotyka zmarłego ojca (Marek Kondrat). Spotkanie jest okazją do zrewidowania lęków Józefa i jego od dawna tłumionych wspomnień. Pokaz odbędzie się w Instytucie Sztuki Współczesnej (ICA), którego siedziba znajduje sią przy najsłynniejszej londyńskiej alei The Mall. Po seansie filmowym zamykającym tegoroczną KINOTEKĘ odbędzie się występ Kwartetu Bestet, który wykona utwory muzyczne zainspirowane tematyką filmu.

Pokaz ‘Sanatorium pod klepsydrą’ jest częścią tegorocznego przeglądu twórczości Wojciecha Hasa. W ramach retrospektywy dorobku reżysera, brytyjscy kinomani będą mogli zobaczyć nie tylko jego opus magnum ‘Rękopis znaleziony w Saragossie,’ ale wszystkie inne dzieła Hasa. W programie KINOTEKI będą pokazane m.in. ‘Lalka’, ‘Jak być kochaną’, ‘Szyfry’, ‘Pętla’, ‘Pożegnania’ oraz wiele innych filmowych perełek reżysera. Zwieńczeniem sezonu będzie wystawa plakatów do filmów Hasa. W poprzednich edycjach KINOTEKA pokazała dorobek Andrzeja Wajdy i Jerzego Skolimowskiego.

Ciekawą decyzją podjętą przez programistów tegorocznej edycji festiwalu jest pokazanie – obok ‘Sanatorium pod klepsydrą’ Wojciecha Hasa - najnowszej ekranizacji opowiadań Brunona Schulza. Intrygująca interpretacja w reżyserii kultowych braci Quay pod tym samym tytułem jest połączeniem animacji poklatkowej ze scenami granymi przez aktorów. Film miał premierę podczas ubiegłorocznego festiwalu w Wenecji. W Londynie będzie pokazany na największym ekranie Wielkiej Brytanii BFI IMAX. Podczas KINOTEKI miłośnicy twórczości braci Quay będą mogli zobaczyć wystawę ‘Dormitorium’, składającą się z dekoracji, precyzyjnie wykonanych lalek oraz eksperymentalnych mechanizmów wykorzystanych w realizacji najsłynniejszych filmów artystów.

W ramach sekcji Nowe Kino Polskie, festiwal proponuje widzom najciekawsze nowości polskiej kinematografii. Będzie więc wybitny debiut fabularny byłej dziennikarki Mari Tamkovich, który zdobył pierwszą nagrodę na Festiwalu Filmowym w Gdyni w ubiegłym roku ‘Pod szarym niebem’. Będzie też dramat historyczny Marcina Koszałki, ‘Biała odwaga’ o podhalańskiej rodzinie, podzielonej współpracą z III Rzeszą podczas II wojny światowej. Także ‘Przysięga Ireny’, historia życia Ireny Gut Opdyke, gosposi oficera SS, która dowiedziawszy się o likwidacji pobliskiego tarnopolskiego getta, z narażeniem życia ocaliła dwunastu żydowskich robotników. Oraz niezwykle poruszająca dramatyzacja biografii Simony Kossak w reżyserii Adriana Panka.

W sekcji filmów dokumentalnych, KINOTEKA pokaże ‘Drzewa milczą’ poruszający film Agnieszki Zwiefki. Dokument opowiada o losach kurdyjskiej rodziny, która ugrzęzła w lesie między Białorusią a Polską. ‘Wanda Rutkiewicz: Ostatnia wyprawa’ to kolejny wspaniały film w programie tegorocznego festiwalu. Eliza Kubarska idzie w góry w poszukiwaniu odpowiedzi na tajemnicę zaginięcia ikony polskiego i światowego alpinizmu, Wandy Rutkiewicz. Dokument o życiu pierwszej Europejki i pierwszej Polki, która zdobyła Everest, wykorzystuje nieznane dotąd materiały archiwalne. Ostatnim obrazem sekcji filmu dokumentalnego jest poetycki obraz Alexa Baczyńskiego-Jenkinsa ‘To uczucie’. Film jest portretem grupy queerowych przyjaciół w Warszawie, który śledzi ich występy, protesty i niezwykle intymne chwile przyjaźni i miłości. Kolejną pozycją w programie filmów dokumentalnych jest opowiadający o życiu projektanta mody Jerzego Antkowiaka, tworzącego w czasach PRL-u oraz działalności słynnej instytucji modowej - Moda Polska. Po projekcji filmu zatytułowanego ‘Antkowiak’ odbędzie się dyskusyja z udziałem Jerzego Antkowiaka i producenta filmu Tomasza Ossolińskiego. 

‘Pasażerka’ Andrzeja Munka i Witolda Lesiewicza będzie pokazana w sekcji Polskich Klasyków Filmowych o Holokauście. Film oparty jest na powieści ocalałej więźniarki z Auschwitz, Zofii Posmysz, do którego zdjęcia nakręcone były na terenie obozu. Reżyser zginął tragicznie w wypadku samochodowym przed ukończeniem zdjęć i nigdy nie zobaczył ostatecznej wersji swojego dzieła. Wstrząsający film fabularny Wandy Jakubowskiej, ‘Ostatni etap’, również nakręcony w Auschwitz-Birkenau zaledwie dwa lata po wyzwoleniu obozu, będzie pokazany w sekcji ‘Holocaust na taśmie filmowej’.

Popołudniowy seans filmowy ‘Jazz i animacja Jam’ zorganizowany w sztandarowym kinie francuskiego centrum kulturalnego, Ciné Lumière, w londyńskiej dzielnicy South Kensington, przeznaczony jest dla najmłodszych miłośników kina. Będzie to pokaz kultowych polskich, francuskich i brytyjskich kreskówek, któremu towarzyszyć będzie muzyka na żywo wykonywana przez wybitnych wrocławskich muzyków jazzowych Kubę Lechki i Łukasza Ciesiołkiewicza. Dzieciaki będą mogły zobaczyć ulubione filmy rodziców: ‘Bolek i Lolek: Wakacyjne szlaki’ (1978), ‘Jesień Reksiowa Jesień’ (1979), ‘Colargol’ i ‘Foo Foo: The Stowaway’ (1960). Po projekcji filmów muzycy spotkają się z młodą publicznością.

Kolejnym muzycznym akcentem KINOTEKI będzie immersyjne doświadczenie łączące film, jazz, muzykę elektroniczną i sztuki audiowizualne. ‘UnDying Sounds: Reinventing Komeda’ odbędzie się w centrum Southbank. Publiczność będzie miała okazję zobaczyć kultowe sceny z filmów, do których muzykę skomponował jeden z najbardziej wpływowych kompozytorów kina europejskiego Krzysztof Komeda. Do historii kina i muzyki na zawsze zapisały się ścieżki dźwiękowe do m.in. ‘Dziecko Rosemary’ czy ‘Nieustraszeni zabójcy wampirów’. Za wizualną stronę projektu odpowiedzialny jest znany artysta Kajetan Szostok.

A jeśli mowa o polskiej kinematografii, nie można pominąć Polskiej Szkoły Plakatu. Bogatą kolekcję polskich plakatów filmowych można obejrzeć w plenerze, w Coal Drops Yard w King's Cross, nieopodal narodowej biblioteki (Biblioteka Brytyjska) i międzynarodowej stacji kolejowej St. Pancras. 

Więcej informacji o Festiwalu Polskiego Kina w Wielkiej Brytanii można znaleźć na stronie: https://kinoteka.org.uk/

Ewa Cieplińska-Bertini